C/WK - cena do wartości księgowej

(ang. P/BV Price to book value)

Cena do wartości księgowej to jeden z bardzo popularnych wskaźników analizy fundamentalnej, służący do oceny wartości firmy.

Wartość księgowa = (Aktywa firmy – Zobowiązania) Teoretycznie wskaźnik C/WK mówi nam ile płacimy za 1 złotówkę aktywów netto spółki. Ogólnie rzecz biorąc jeżeli kupujemy akcje spółki poniżej wartości księgowej (wskaźnik mniejszy niż 1), to akcje spółki w teorii powinny być niedowartościowane fundamentalnie. Więc w dłuższym terminie transakcja powinna być zyskowna.

Zanim wejdziemy w szczegóły interpretacji wskaźnika przyjrzyjmy się metodologii jego wyliczania. Zacznijmy od sposobu wyliczania wartości księgowej na akcję. Otrzymujemy ją poprzez odjęcie od wartości wszystkich aktywów (pozycja z bilansu spółki) sumę jej całkowitych zobowiązań (zarówno krótko jak i długoterminowych). Krótko mówiąc wartość księgowa jest równa temu co spółka posiada (wartość jej aktywów) minus dług (czyli to co spółka jest winna innym podmiotom gospodarczym). Otrzymany wynik jest wartością księgową spółki czyli inaczej mówiąc kapitałem własnym. Aby otrzymać teraz wartość księgową na akcje wystarczy podzielić otrzymany wynik przez liczbę akcji. Wzór całego działania prezentuje się w następujący sposób. Wartość księgowa na akcję = ( aktywa – zobowiązania)/liczba akcji W ten oto sposób otrzymujemy wskaźnik który mówi nam jak aktualnie wyceniany jest przez rynek kapitał własny firmy. Generalna interpretacja wskaźnika polega na tym, że wskaźniki C/WK poniżej 1 oznaczają niską cenę spółki a wartości powyżej 3 przewartościowanie. Chodzi bowiem o to, że gdyby nawet doszło do bankructwa spółki dzień po zainwestowaniu w jej akcje w ze wskaźnikiem C/WK poniżej 1 inwestor uzyska teoretycznie zysk ze swojej inwestycji. Dlatego tak bardzo opłaca się kupować spółki poniżej wartości księgowej. Dzieje się tak ze względu na to, że teoretycznie same aktywa firmy są więcej warte od zainwestowanej kwoty. Trzeba pamiętać, że niezwykle rzadko się zdarza, żeby spółka bankrutowała dzień po zakupie jej akcji. W praktyce najczęściej wciąż działa i jeżeli wykazuje zyski z działalności to może się okazać rzeczywiście atrakcyjną inwestycją. Oczywiście w całej tej pozornej prostocie jest pewien haczyk. Chodzi bowiem o samą wartość aktywów firmy znajdująca się w bilansie. Może się bowiem okazać, że wykazana w nim wartość jest nie do końca zgodna z rzeczywistą wartością. Przyjrzyjmy się teraz dokładnie samej wielkości "wartość księgowa". Jak już wcześniej pisałem, nie zawsze musi ona odzwierciedlać rzeczywistą wartość rynkową aktywów posiadanych przez firmę. Rzeczywista wartość może być większa lub mniejsza, co rozpatrzymy w dalszej części. Kiedy rzeczywista wartość księgowa firmy może być zawyżona? Wartość księgowa jest różnicą między tym co spółka posiada a jej długiem. Więc z tego prostego równania łatwo zauważyć, że jeżeli dług jest zaniżony lub wartość aktywów zawyżona to rzeczywista wartość księgowa może być zawyżona.

Przykład

Analizujemy sytuację spółki XYZ. W swoim bilansie firma wykazuje, że posiada sumę długów w wysokości 2 000 000 zł oraz całkowite aktywa o wartości 3 000 000 zł. Z tej analizy wynika, że wartość księgowa spółki wynosi 1 000 000 zł. O ile wartość zobowiązań w postaci 2 000 000 zł nie podlega dyskusji bo dług to dług i jeżeli go nie spłacamy to będzie tylko rósł. To w wypadku aktywów niekoniecznie tak musi być. Wyobraźmy sobie, że spółka XYZ posiada pełny magazyn wyprodukowanych towarów ( przykładowo dywanów) zalegających w magazynie. Spółka wycenia ich wartość na 1 500 000 zł ( połowa wszystkich aktywów) w swoim bilansie. Okazuje się jednak, że owe dywany są niemodne lub słabej jakości i nikt nie ma zamiaru ich kupować więc zalegają tylko w magazynie. Przykładowo okazuje się, że rynkowa cena tego towaru ( taka za jaką będzie można go sprzedać) wynosi 500 000 zł. W taki wypadku okazało by się, że prawdziwa wartość aktywów firmy wynosi jedynie 2 000 000 zł. Co przy długu na poziomie równym również 2 000 000 zł daje rzeczywistą wartość księgową równą 0 a nie 1 000 000 zł. Generalnie w inwestowaniu istnieje zasada, że im bardziej złożony produkt posiada firma w swoich magazynach tym trudniej określić jego realną wartość. Przykładowo nie ma problemu z wycenieniem 10 ton bawełny jakie posiada firma w swoim magazynie. Mnożymy ilość posiadanych jednostek przez cenę na giełdach towarowych i jako wynik otrzymujemy konkretna wartość. Rozpatrzmy teraz przykład, że podobna firma przetworzyła już posiadane 10 ton bawełny w jakiś model T-shirtów. Oczywiście w firma może wyceniać ich wartość poprzez pomnożenie ich liczby przez kwotę jaką wydano na produkcję. Niestety w praktyce może się okazać, że model T-shirtów może być niemodny bądź słabej jakości i nikt nawet po takiej cenie nie będzie chciał ich kupić, więc ich rzeczywista wartość może być niższa. Przewartościowane aktywa w bilansie są zwłaszcza niebezpieczne w wypadku gdy firma posiada duży dług. W takim wypadku należy zachować ostrożność i dokładnie przyjrzeć się aktywom firmy. Może się bowiem okazać, że przykładowo firma wycenia bardzo wysoko wartość swojej fabryki. Tymczasem maszyny oraz technologie w niej wykorzystywane mogą być przestarzałe i w związku z tym może się okazać, że ich wysoka wartość jest wyssana z palca. Kiedy prawdziwa wartość księgowa firmy może być w rzeczywistości zaniżona? Przypadki kiedy prawdziwa wartość księgowa firmy jest zaniżona są najlepszymi okazjami inwestycyjnymi. Może się okazać, że wskaźnik C/WK firmy wynosi 1,5 podczas gdy rzeczywista jego wartość jest poniżej 1. Taka sytuacja ma najczęściej miejsce w wypadku firm posiadających zasoby naturalne, jak ropę, metale czy też ziemię. Może się bowiem okazać, że w księgach rachunkowych ziemia jaką firma posiadana jest wciąż wyceniana po cenie kupna sprzed 10 lat gdy tymczasem jej wartość wzrosła trzykrotnie. W wyniku tego wartość księgowa może się okazać zaniżona. Podobnie może być w wypadku posiadanych zapasów w postaci metali szlachetnych czy też ropy. Kolejnym często zbyt nisko wycenianym aktywem firmy może być sama marka Firmy. Nawet na polskim rynku pojawiają się już firmy których marki są warte dziesiątki a nawet setki milionów złotych. Warto sprawdzić w takich wypadkach czy w ich bilansie są wykazywane jako aktywa. Kolejnym przypadkiem w którym może się okazać, że wartość księgowa firmy jest wyceniana zbyt nisko są sytuację gdy firma posiada udziały innych spółkach. Może się bowiem okazać, że firma XYZ posiada udziały w firmie ABC które nabywała po 10 zł. I taka wartość tych akcji odnotowana jest w bilansie. Tymczasem obecnie akcje firmy ABC są wyceniane przez rynek znacznie wyżej np.: 50 zł więc ich rzeczywista wartość jest znacznie wyższa.

Podsumowanie

Zdecydowanie warto obserwować wielkości wskaźników C/WK spółek. Ogólnie rzecz biorąc warto inwestować w spółki o niskich wartościach wskaźnika ( poniżej 1,5 ). Należy jednak przed poczynieniem inwestycji dokładnie przyjrzeć się aktywom firmy w bilansie. Często już na pierwszy rzut oka można zauważyć, że coś może być nie tak. Zdecydowanie dokładną analizę aktywów powinno się przeprowadzać w wypadku spółek z wysokim długiem ponieważ w wypadku bankructwa przewartościowane aktywa w księgach mogą spowodować to, że inwestorzy nie odzyskają żadnych pieniędzy ze swoich inwestycji.